pierwsza publikacja: Merkuriusz Towarzystwa Plewaków, nr 2 (2008) str. 10-11
Nr ISSN 1898-8970  dostęp on-line: http://dziedzictwokresowe.plewako.eu/

Punkta ostatniej woli i dyspozycji Jegomość Pana Rafała Plewaki
przy zdrowym rozumie i zupełnej refleksji w roku teraźniejszym 1788
miesiącu Junii [czerwca]  27 dnia   w Folwarku Wielkie Pole  zwanym
w Mińskim Województwie położonym       czynione w sposób takowy 

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Amen.
Niech się stanie na wieczną pamiątkę:

1-mo. Nie tajno lecz całemu światu wiadomo i na widok reprezentowana uniwersalnego wyroku Boskiego dyspozycja, że ten nieograniczony Niebios, Ziemi i wszystkich przez się jednym słowem uczynionych kreatur [stworzeń - SP] Pan, Twórca i Monarcha od każdego człowieka winny sobie dług śmiertelności na czele czasu samemu tylko sobie, a nie człowiekowi wiadomego, odbiera Ducha jednak nieśmiertelnego na obraz i podobieństwo w swoją kreaturę wsawszy wieczną a rozumem ludzkim niepojętą, onemu przyobiecał chwałę. Więc i ja Rafał Plewako w tymże stworzenia Boskiego znajdujący się regestrze a przy podeszłym wieku moim, widzący co raz następującą zdrowia słabość, przy doskonałym jednak i zdrowym jeszcze z łaski tegoż najwyższego Pana zostając rozumie, dla niebezpieczeństwa niewiadomości godziny śmierci, o której przyjściu wiedzieć nie możemy, jako nas wszystkich przedwieczna przestroga prawa przykazania abyśmy zawsze na śmierć gotowymi byli, takowe moje nieporuszone uczynić umyśliłem ostatniej woli mojej i dyspozycji testamentowej punkta, ażeby po zejściu moim z tego świata między dzieci moich z pierwszego małżeństwa z śp. w Bogu zeszłą Imć Panią Marcjanną z Garlińskich Plewakową spłodzonych a pozostałą chudopacholską substancją (u mnie pod rządem dotychczas znajdującą się) i do żony teraźniejszej w powtórnym małżeństwie Imć Pani Teresy z Łahinowiczów primi voti Dankowskiej ad presens Plewakowej pozostającej jakowe rozterki niezgody i zwady nie wrastały, takowe moje czynię udysponowanie, a najprzód gdy mi Pan najwyższy z tego świata zejść rozkaże, Duszę moją grzeszną od niego stworzoną, w jego przenajświętsze ręce polecam i oddaję, suplikując do jego niedostępnego Majestatu, ażeby mną nie już podług sprawiedliwości swojej sądząc, ale według nie przebranej a nieskończonej dobroci i miłosierdzia swojego przenajświętszego przez najdroższą mękę i nieskończony walor zasług Pana Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa przez przyczynę Najświętszej Panny Maryi niepokalanie poczętej i wszystkich świętych swoich odpuściwszy wszystkie grzechy moc którem na tym świecie żyjąc popełnił, Duszę moją do chwały swej Przenajświętszej przyjąć i w katalog wybranych swoich regestrować raczył.

2-do. Ciało moje zaś grzeszne jako z ziemi stworzone ziemi oddaję, które mi być obrządkiem chrześcijańskim katolickim, bez żadnej pompy, przy kościele parafialnym w Pierszajach wchodząc do kościoła na cmentarzu wraz przy ganku kościelnym po prawej stronie pogrzebione, gdzie od miejsca temuż Wielebnemu Jegomości Księdzu Plebanowi Pierszajskiemu złotych polskich siedem, osobliwie na msze święte za duszę moją i żony mojej nieboszczki Marianny z Garlińskich Plewakowej złotych dwanaście temuż Jegomości Księdzu naznaczam i wraz po śmierci mojej aby były odprawione jak najpokorniej upraszam.

3-tio. Na bractwo przy kościele Parafialnym Pierszajskim znajdujące się za spotkanie ciała mojego i przeprowadzenie do kościoła synowie moi i żona obowiązani będą opłacić.

4-to. Na mszy święte za dusze zmarłe do Borun złotych cztery, osobliwie do Rakowa Bazylianom takoż złotych cztery i do Iwieńca Ichmościom Księżom Franciszkanom idą złotych cztery naznaczam, żony i dzieci moich oddać upraszam.

5-to. Na dzwony przy kondukcie i czasu pogrzebienia ciała mojego i po tym przez trzy dni za dzwonienie złotych cztery, wespół zakrystianami za usłużenie przy pogrzebaniu ciała mojego i organiście po groszy piętnaście obydwóm zapłacić obowiązuję.

6-to. Po uczynionej dyspozycji legacyjnej obliguję żony mojej Imię Pani Teresy z Łahinowiczów 1-mi voti Dankowskiej ad presens Plewakowej i synów moich pierwszego małżeństwa Imię Panów Michała i Stanisława Plewaków aby jak najrychlej wedle udysponowania mojego we wszystkim satysfakcją stała i na duszę moją gdyby pamiętali, miłością boską obowiązuję.

7-mo. Wedle zaś pozostającej chudopacholskiej substancji mojej na inskrypcjach u różnych kredytorów znajdujący się samej sumy kapitalnej złotych polskich osiemset czterdzieści dwa wespół z wniesionym zbożem przeze mnie do folwarku Wielkie Pole zwanego do majętności Wazginiszek przynależnego w Województwie Mińskim sytuowanego jako to
żyta miary targowej grodeckiej ośmina osiem, to jest beczka duża,
ęczmienia tejże miary pół beczki,
owsa tejże miary ćwierci trzy, pszenicy ośmina miary targowej jedna,
w czasie ożenienia się mojego z powtórną małżonką moją Jejmość Panią Teresą z Łohinowiczów primi voti Dankowską ad presens Plewakową do której więcej żadnej pretensji synowie moi o nic mieć nie powinni, jak tylko wyrażone zboże z folwarku pozyskane wespół z sumą wzmienioną i od onej od daty w inskrypcjach wyrażonej procentami na pół rozdzielić się powinni będą, a więcej żadnych pretensji rościć nie mają ni o co jak do żony mojej pozostającej tak i do folwarku wymienionego.

8-oo. Strony ruchomości mojej, która się pozostaje chudopacholska z fantów dzieciom do rozdzielenia czyli też do odstąpienia jeden drugiemu oddaję, resztę zaś, którą miałem za wiadomością przyjaciół i sąsiad, z dopuszczenia Bożego przez ogień piorunowy w folwarku Łopicowszczyźnie w powiecie oszmiańskim sytuowanym post fatu żony mojej pierwszej korflegratą poszła.

9-no. Konie pozostające jako to koń kasztanowaty na piąte synowi mojemu Imię Panu Michałowi źrzebiec sam gniady na wrecie takoż synowi mojemu drugiemu Imć Panu Stanisławowi zapisuję Plewakom i oddaję.

10-mo. Po uczynionej dyspozycji we wszystkim żegnam żonę moją w życiu zostającą Imć Panią Teresę z Łahinowiczów 1-mi voti Dąkowską ad presens Plewakową i jej się oddaję pamięci, a czym się za życia mojego z sobą żyjąc naprzykrzył jak najpokorniej przepraszam.

11-mo. Żegnam i błogosławię synów moich Imć Panów Michała i Stanisława Plewaków, a miłością Boską obowiązuję aby na duszę moją i matki swojej pamiętali, żegnam i błogosławię wnuków z Ich spłodzonych a przykazuję aby z zalecenia rodzicielskiego przyszedłszy do lat, na Dziadów nas swoich za Duszę błagali Boga, Stwórcę nieba i ziemi.

12-mo. Żegnam synowe obydwie moje miłe i przy nich wszystkich służących przyjaciół i sąsiad dobrodziejów, i którym się za życia mojego mógł naprzykrzyć jak najpokorniej wszystkich przepraszam a o pamięć na duszę moją jak najpokorniejsze nieść prośby.

13-mo. Przy żegnaniu moim nie zapominam i ciebie bracie mój kochany Imć Panie Janie Plewako, który obowiązkiem miłości jesteś złączonym choć nie przytomny mojej dyspozycji, wszelako jego się oddaję pamięci i afektom braterskim przyjaznym poruczam, przy tobie wszystkich ze krwi złączonych żegnam i ostatniej woli przy żegnaniu moim czynię, nie przepominam synowców i synowic moich, by na mnie pamięć zachowali i na duszę moją pamiętali.

14-mo. Po ukończonej mojej ostatniej woli i dyspozycji i oddając moje ostatnie usługi wszystkim jakową moją wolę dla wiary ręką własną stwierdzając jako nieumiejętny pisma trzema krzyżykami podpisuję przy uproszonych Wielmożnych Ichmość Panach Pieczętarzach ustnie i oczewisto datt w folwarku Wielkie Pole zwanym
ut supra Rafał Plewako XXX

Ustnie i oczewisto proszony pieczętarz od Imć Pana Rafała Plewaki, jako nieumiejętnego pisma trzema krzyżykami podpisującego się do tych punktów ostatniej woli i dyspozycji testamentowej uczynionych na rzecz w onych wszem dziś obszerniej wyrażoną podług prawa podpisuję Antoni Kowzan.

Proszony pieczętarz od osoby wyż wyrażonej do tych punktów ostatniej woli i dyspozycji na rzecz wszem i wobec wyrażoną podług prawa podpisuję się Stanisław Smolak.

Roku 1788 miesiąca Julii [lipca] czwartego dnia przed aktami Województwa Mińskiego obecnie stanąwszy Wielmożny Jegomość Pan Jan Plewaka takowe punkta dyspozycji testamentowej do akt przyjąłem
Ignacy Kudzinowicz, Dworzanin Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego, ziemski Województwa Mińskiego namiestnik mp.

digitalizacja: Stanisław J. Plewako
(potomek w 5 pokoleniu Jana Plewaki)