Wyzwolenie Puław przez Wojsko Polskie korpusu gen. Dwernickiego w dniu 2 marca 1831 r.
Pamiętnik emigracji, wyd.
przez M. Podczaszyńskiego. Część II
Paryż 1832-1833
Str.10.
Jł Dwernicki z tym tylko korpusem, który miał pod Stoczkiem udając się na Wołyń, wyprawił natychmiast w nocy z dnia 1 na 2 marca, oddział piechoty do Puław pod dowództwem kapitana Nyki** i porucznika Plewaki*. Ten oddział razem z strzelcami Juliusza Małachowskiego*** po czterogodzinnej walce wyparł dragonów Kreutza. Tegoż dnia jenerał przeprawił korpus na prawy brzeg Wisły.
Nazajutrz (3 marca) dognał nieprzyjaciela pod Kurowem, gdzie tak chlubnie odznaczył się szwadron pułku Xcia Józefa Poniatowskiego, pod dowództwem kapitana – adjutanta Romana Czarnomskiego; zabrał cztery działa i całą baterją tylnej straży zniszczył. 4go marca wszedł do Lublina. Rozbity Kreutz w czterech punktach przechodzi Wieprz, rzuca się ku głównej armji, i drogę na Wołyń odsłania.
*/
Adama
Plewako vel. Plewaka, porucznik 1 pułku liniowego, od
3 maja 1831 kapitan,
za zdobycie Puław odznaczony 7 marca 1831 r. krzyżem złotym
(Virtuti Militari) nr 24
za Robert
Bielecki, Słownik Oficerów Powstania Listopadowego
zob:
http://www.stankiewicze.com/vm/vm_p.htm
**/
Apolinary Nyko, od 9.12.1830 i jeszcze 7 marca
1831 - podporucznik
1 pułku liniowego,
kapitan od 7
lipca 1831,
za zdobycie Puław odznaczony krzyżem
złotym
(Virtuti Militari)
nr 25
(numer kolejny po por. Adamie Plewako)
za Robert Bielecki, Słownik Oficerów Powstania Listopadowego
zob:
http://www.stankiewicze.com/vm/vm_n.htm
***/ Juliusz Małachowski, w Powstaniu dowódca batalionu strzelców
celnych sandomierskich, który zorganizował własnym kosztem,
za zdobycie Puław odznaczony krzyżem złotym
(Virtuti Militari) numer (kolejny)
26
za Robert Bielecki, Słownik
Oficerów Powstania Listopadowego
zob:
http://www.stankiewicze.com/vm/vm_m.htm
HISTOIRE de la revolution de Pologne
par Louis Mieroslawski, s.156, t.II,
Paris 1836
Dwernicki poursuivait ses mouvemens. Pour sefrayer l’acces de la rivedroite de la Vistule, le general ordonna dans la nuit du 2 mars de reconquerir Pulawy, sur Wurtemberg. Le capitane Nyko, le lieutenant Plewaka et Jules Malachowski furent chargés de celie opération. Ils passèrent la rivière sur la glace, ataquèrent les dragons avec fureur, combattirent pedant quatre heurs, et delivrerent pour la deuxieme fois la ville du jung de Wurtemberg.