urodziła
się w Liskowie w pow.
kaliskim, parafii rodzinnego majątku Dębsko, w
którym się wychowywała. Była 4 dzieckiem - z siedmiorga - Antoniego Piątkowskiego h. Korab i
Marii z Grabskich h. Wczele. Rodzice Krystyny Plewako
gospodarowali wzorowo w 200 ha Dębsku aż
do wojny. Ojciec Antoni Piątkowski (biogram w Polskim Słowniku Biograficznym) był dodatkowo
działaczem społecznym, twórcą i
dyrektorem Szkoły Hodowlanej w Liskowie. Odznaczony został
przez Prezydenta RP Ignacego
Mościckiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Matka Maria Piątkowska była działaczką Akcji
Katolickiej pow. kaliskiego, odznaczoną w 1938
r. medalem papieskim Bene Merenti.
W 1938 r. Krystyna
Piątkowska ukończyła w Kaliszu prywatne gimnazjum ss.
Nazaretanek, a w czerwcu 1939 r. - szkołę
administracyjno-handlową
w Poznaniu. W dniu 6 lipca 1940 r. wraz z rodzicami
wysiedlona
została przez
Niemców z majątku Dębsko, który przejęła w zarząd III Rzesza, a
ostatecznie w 1944 odebrał dekret PKWN o tzw. reformie rolnej. Wysiedlona
rodzina
udała się najpierw do Brwinowa, a potem do Hrubieszowa, gdzie
spędziła resztę wojny. Krystyna Piątkowska będąc zaprzysiężonym
członkiem AK w
Hrubieszowie ps.
"Baśka", w 1943-1944 pełniła funkcję
łączniczki w kwatermistrzostwie na rejon m. Hrubieszów (przełożony
"Grab" Karol Puchalski), przeszła przeszkolenie sanitarne i udzielała
pierwszej pomocy rannym partyzantom. "Oświadczenia świadka" -
Zygmunta Tuczapskiego i dra Feliksa Cygańczuka z 1979 r. są tego
dowodem. Do ZBOWIDu nie wstąpiła. 10
października 1944 r. poślubiła w Hrubieszowie porucznika Armii Krajowej
Mariana
Plewako
pseudonimu konspiracyjny "Pogoń".
Mąż jej urodzony w 1904 r. w dziedzicznym majątku Plewaków -
Dziakowszczyźnie koło Iwieńca, trafił na
Lubelszczyznę w
składzie batalionu saperów należącego do Grupy Operacyjnej "Polesie". Po bitwie pod Kockiem
uniknął
aresztowania i oflagu, zaczął pracować na
Lubelszczyźnie jako rolnik i organizować konspiracyjne oddziały ZWZ-AK,
pełniąc funkcję dowódcy kompanii i zastępcy dowódcy batalionu leśnego
AK. Został awansowany z ppor. na porucznika i
odznaczony Krzyżem Walecznych przez londyńskie władze
wojskowe.
Po wojnie Krystyna
Plewako zamieszkała z mężem w Jarosławcu (gdzie
urodziła się najstarsza córka Teresa Bożena), a następnie w Bydgoszczy.
W 1946 r. mąż pracował w urzędzie wojewódzkim i zajmował się
repatriacją i osadnictwem. Nie długo. 2.10.1946 r. zniknął na 8 miesięcy i
więziony był w kazamatach UB na Zamku
Lubelskim. W tym czasie Krystyna Plewako urodziła synów bliźniaków:
Mariana i Krzysztofa. Przeżyła ten straszny okres prawie bez
żadnej pomocy. Mąż
Marian Plewako zwolnony został z aresztu w marcu 1947
r.- z
wilczym biletem i gruźlicą, która objawiła się później. Próbowali
gospodarować w Sicienku pod Bydgoszczą, ale i tego im
zabroniono.W 1948/49 r. przenieśli się do Giżycka, w którym przeżyła drugą część życia i
gdzie
urodziło się ostatnich dwoje dzieci. Mąż Marian Plewako
organizował spółdzielczość pszczelarsko-ogrodniczą w Giżycku,
pracował aż do emerytury jako instruktor w
Rejonowej Spółdzielni Pszczelarsko-Ogrodniczej. Zmarł w 1972 r.
Krystyna Plewakowa w latach 60-tych pracowała przez
pewien czas jako bibliotekarka. Gdy czasy stały się liberalniejsze, w
połowie lat 70-tych, mimo że bezpartyjna, została zastępcą
dyrektora powiatowej i miejskiej biblioteki publicznej w
Giżycku.
W 1980 osiągnęła wiek emerytalny, ale zdążyła jeszcze zapisać się do
„Solidarności”.
W
styczniu 1982 przeżywa uwięzienie synów, Krzysztofa do września 82
osadzonego w więzieniu w Tarnowie, i Stanisława, do połowy lipca 82
internowanego w areszcie w Warszawie -
Białołęce. Krystyna Plewako jednoczyła rodzinę i oddziaływała na
otoczenie, szczególnie włączając się w latach 90-tych w działalność
Odnowy Eucharystycznej
w Duchu Świętym. Popierała kontakty rodzinne, m.in. wstępując w lutym
2003 r. do Towarzystwa Plewaków. Odeszła osoba
o nieprzeciętnej inteligencji, kulturze
osobistej
i zaangażowaniu. Osoba jednocześnie umiaru i
patriotyzmu.
Zostawiła pogrążonych w smutku pięcioro dzieci,
11 wnuków i 4
prawnuków. Pogrzeb odbył się w Giżycku, gdzie pochowana została w
grobie rodzinnym 16 kwietnia 2003 r.
Stanisław J. Plewako